>>Ngắm siêu xe của Cường Đô La

Đến bãi giữa sông Hồng vào những ngày giữa mùa hè khi mùa bão gió sắp tới, chúng tôi không khỏi lo ngại khi nhìn thấy những mái nhà lụp xụp bằng gỗ chắp vá dựng trên những chiếc thùng phuy hay những hộp xốp nổi trên mặt nước. Nó cũng lênh đênh, tạm bợ như chính số phận của chủ nhà…
Gặp những cư dân xóm phao

Không ai biết chính xác xóm này hình thành từ bao giờ, chỉ biết trước kia có một số người từ nhiều nơi về đây dựng lều trên sông ở tạm rồi hình thành nên xóm như bây giờ. Người ta gọi là xóm nổi, xóm phao, xóm chài… nhưng bao quát hơn thì phải gọi là xóm lều, vì những người dân ở đây dựng lều nổi ngay trên sông và mọi sinh hoạt đều ở trên mặt nước, nơi bãi giữa sông Hồng.

Trong xóm, mỗi hộ gia đình sống trong một chiếc bè nổi được thiết kế giống như một chiếc lều nổi trên mặt nước. Để nổi được người dân dùng các thùng phuy kết lại với nhau thành bè, bên trên mái lợp bằng những tấm gỗ tạp thu nhặt được. Nhìn trên các mái nhà đầy những quần áo rách che chắn, các tấm nhựa đủ màu, cả những tấm nilon xếp ốp lên nhau ngổn ngang đủ biết ngôi nhà được làm theo kiểu chắp vá, hở chỗ nào che chỗ đó. Dựng được một chiếc bè phải mất công sức của cả xóm, công đi xin hoặc mua vật liệu.

Gặp vợ ông Trọng trưởng xóm đang lúi húi dọn dẹp quanh chiếc chòi dựng trên bờ, bên trong toàn chai, lọ, nilon rách, và mùi hôi bốc lên. Bà dẫn chúng tôi xuống bè gặp ông. Bên trong căn nhà tối om chỉ rộng chừng 10 m2, chỉ có chiếc đài cũ kỹ là đáng giá. Ông Trọng ho khụ khụ rồi ngồi dậy tiếp chúng tôi. Trong bộ quần áo cũ kỹ, bộ dạng ốm yếu, gầy còm, ông Trọng cho biết mình bị bệnh viêm phổi nặng nhưng không có tiền chữa trị đành nằm ở nhà.

Vợ chồng ông Trọng là một trong số những người đến đây khai sinh ra xóm phao. Quê gốc ở Thái Nguyên nhưng đã hơn 20 năm ông rời khỏi quê, phiêu bạt rồi cùng vài người nữa đến đây sinh sống, từ đó hình thành nên xóm phao này. 22 hộ dân ở xóm này cũng không khác gì hoàn cảnh của vợ chồng ông. Họ đều là đều là dân tứ xứ vì nhiều hoàn cảnh khác nhau trôi dạt tới đây, rồi sinh con đẻ cái và tồn tại như một cư dân chính hiệu.
Cuộc sống xóm chài

Cách đó một quãng sông là những hộ dân vạn chài, cũng là những người dân ngụ cư trôi dạt tới đây. “Họ tới đây vì nhiều lý do, có người do phá sản, bán hết nhà cửa đất đai không còn chỗ ở, có những người vì hoàn cảnh gia đình éo le…”, ông Minh, trưởng xóm chài cho biết. Cũng giống xóm phao, 13 hộ dân xóm chài sống bằng nghề thu gom phế liệu và bán đồng nát. Cũng vẫn là những túp lều nổi trên mặt nước nhưng có vẻ xóm chài còn xác xơ và nhếch nhác hơn.

Sống đơn thân trong căn nhà nổi cũ rách nhất xóm, trên mái nhét linh tinh các thứ quần áo, túi nilon như là để bít các khe hở chắn gió, cụ Nguyễn Thị Thắm (75 tuổi) là người già nhất sống ở đây. Ngày ngày, cụ đi nhặt phế liệu để kiếm sống. “Ngày nào đi được cũng kiếm được mười nghìn, mười lăm nghìn, đủ mua mớ rau, miếng đậu. Già ăn ít nên không lo”, cụ cười móm mém nhưng ánh mắt bỗng tối lại. Có lẽ cụ nghĩ đến tuổi già của mình đã tới.

Gia đình ông Minh cũng chỉ có 2 vợ chồng già, người vợ ốm yếu suốt ngày chỉ quanh quẩn với mấy cây rau, cây cà trên bãi đất bồi ngay trước cửa nhà và có thể bị mất trắng nếu nước sông lên cao. Vừa kéo bè để vào nhà, vợ ông Minh vừa kể: “Nhà này vợ chồng tôi tự làm từ năm 2008, nguyên liệu thì đi mua, tất cả hết 7 triệu. Tôi cũng phải vay mượn những người quen, bạn bè để làm, mỗi người giúp đôi trăm. Khi nào ọp ẹp thì sửa lại. Hỏng đâu thì sửa đấy. Đây là tài sản quý giá nhất của vợ chồng tôi!”.

Hiện tại cuộc sống của những người dân nơi đây vẫn yên ổn vì mùa mưa bão chưa tới. Nhưng khi mưa bão, lụt lội, nước dâng cao, những căn nhà nổi này lại phải đối mặt với những nguy hiểm. Ông Minh ngậm ngùi kể: “Mấy năm nay ít bão gió lụt lội thì còn đỡ vất vả. Trước kia bão gió nhiều chúng tôi rất khổ, tôi nhớ có năm nước dâng lên cao quá, chúng tôi phải cột nhà vào chân cầu Long Biên để không bị trôi đi nơi khác. Rồi có trận nước lớn, dân trong xóm phải phá hàng rào ven bờ đi để di dời lên đất liền tránh nạn, công an cứu hộ cũng phải tới để giúp chúng tôi di chuyển đồ đạc, tránh mất mát”.

“Cuộc sống tạm bợ như vậy nhưng bao nhiêu năm qua, chúng tôi vẫn phải sống, vẫn sinh con đẻ cái, vẫn phải chống chọi với thiên tai và gắn bó với xóm chài này”, ông Minh chia sẻ. “Nhiều khi cũng muốn ổn định, có một căn nhà cho tử tế nhưng đó chỉ là mơ ước thôi, về quê thì không còn đất, ở đây thì biết đến bao giờ mới làm được”.

Theo Nam Hoàng - Thu Trang - Tạ Nguyên
>>Ngắm siêu xe của Cường Đô La